Yönetmenliğini Jonah Hill’in yaptığı Dr. Phill Stutz, söyleşi ve sohbet tarzında belgesel filmidir.
Dünyanın önde gelen psikiyatristlerinden Dr. Phill Stutz’ın kendine has terapi modelini, çeşitli araçlarla anlatıyor. Doktor-hasta ya da terapist-danışan anlayışlarının tersine daha samimi ve dostane bir yaklaşımla terapiye olan güveni, bütünlüğü ve sadakati üst seviyeye çıkaran Stutz, kendine ait sırları da içtenlikle anlatıyor.
Terapist sadece dinler mi? Terapist, resmî bir rehber midir? Terapi odasında gerçekten de şeffaf mıyız? Gerçeğimiz ve asıl gerçekliğin şeması nedir? Gerçeğin ne kadar içindeyiz? Neden terapi alıyoruz ve neden almalıyız? Aktarım nedir? Aktarımın avantajları ve dezavantajları nedir? Kendimize ne kadar dürüstüz? İnandıklarımız, ne kadar bizi temsil ediyor? Utanç nedir? Utancından kaçmalı mı yoksa sahiplenmeli mi? Haklı olmak mı yoksa bir şeyler yaratmak mı? Terapistin bir hastalığı ya da sorunu olması bizi neden etkiliyor? Mükemmel ve kusursuz diye bir şey yoksa neden beklentimiz bu yönde? Kaybı, ölümü, acıyı, hatayı hazmetmek, bize ne sağlar? Rahatlık isterken rahatsız bir yolda yürümeye neden devam ederiz?
Sormak, en güzel cevap ve farkındalık. Mesela, bir soru zinciri oluşturun zihninizde. Her bir sorudan başka bir soru yaratın. Durmayın. Sorular sizi özünüze doğru götürecek, hatta sürükleyecek. Korktuklarınızın, kaçtıklarınızın kapısını aralayacak. Bazen bunun farkında olmayacaksınız. Karşı karşıya geldiğinizde anlayacaksınız. İşte, o noktada farkındalık başlayacak. Duraklamayın. Sordukça bir şeylerin daha da net, berrak olduğunu fark edeceksiniz. Güvende hissedeceksiniz. Çünkü sormak, cevaplamak gibi sizi çırılçıplak ortada bırakmaz. Tutamaç sunar, dayanak koyar yanı başınıza. Sessizce ve yavaşça yürütür. Şoke etmez. Alıştırır. Sordukça açar sizi; daha makul görünmeye başlar kesinkeslikleriniz. Neden olmasın ki, dersiniz en sonunda. Olabilir.
Terapi odası, bir tutamaç, dayanaktır. Güvenli alanın içine giren kişi, başarmak için batırmanın gerekliliğini kavrar aniden. Zayıflıklarını, başarısızlıklarını kabul eden terapist ile dünyanın bir parçası olduğunu hisseder. Artık ihtiyaç duymanın bir zayıflık değil, var olmanın gerekliliklerinden olduğunu anlar. İhtiyaç duymadığınız kişiyi hayatımıza alır mıyız ya da hayatına dahil olur muyuz? Yalnızlığı söndüren, ihtiyaç duymaktır.
Bizi biz yapan şeyler içinde utanç duyduklarımız da vardır. Onlardan kaçındığımızda, dışladığımızda, bir yanımız eksik kalır. O yan, incinir, öfkelenir. Kabul etmediğimizi kontrol de edemeyiz. Bu noktada utançlarımız, bize zarar vermeye başlar. Onları bulup saklandıkları delikten çıkardığımızda ya da hapsettiğimiz zincirleri kırdığımızda, biz onları kabul ettiğimiz ve onlarla ilgilendiğimiz gibi, o yanlar da bizi kabul eder ve ilgilenir. Bütünleşme süreci başlar. Varlığımızı oluşturan tüm parçaların birbirini görmesiyle ve kabul etmesiyle gerçek biz ortaya çıkar. Özgüven oluşur.
Dr. Phill Stutz, gerçekliğin üç ögesinden hiç kimsenin kaçamayacağını söyler: acı, belirsizlik ve daimî çaba. Bunların varlığını kabul etmek, labirentlerimizden çıkışımızı ve ilerlememizi sağlayacaktır, der. Bu noktada sorar: “Haklı olmak mı, bir şeyler yaratmak mı?” Hangisi uzun vadede etkili ve kalıcı his verir sizce? Geleceğe taşınabilir olan elbette, değil mi?
Filmi izlerken devamlı düşünüyordum. Şu an neyi, neleri çözdüm, diye… Her olayda muhakkak öğrenilen bir şey vardır; önemli olan bunları görebilmek ve kavrayabilmek. Bazen, yüzeyde kalmak, mutluluk getirir, derinlere inip boğulma denir. Peki, ya hayat derindeyse? Detaylar, çok küçüktür ama etkilidir. Yüzey, kolay olandır. Derin ise zor… Hangisinde yaşamayı çözmüş olan sizce daha başarılı, daha doyumlu, daha mutludur? Bu illaki zor olanı seçin ve sırf onun için başarana kadar çırpının değil. Mevzu, daha derin… Sizin derinliğinizde… Kendi derinini keşfetmiş olan, her şeye açıktır; belki daha savunmasız ama daha mutludur. Çünkü mutluluk, biraz da savunmasız olmayı gerektirir.
İyi seyirler…
